Waarom je hond vooral ’s avonds of ’s nachts krabt: oorzaken, diagnose en oplossingen

Veel hondenbezitters herkennen het wel: zodra de avond valt en het rustig wordt, begint hun hond te krabben en lijkt hij zich niet te kunnen ontspannen. Die nachtelijke jeuk kan niet alleen je hond uit zijn slaap houden, maar ook jullie nachtrust verstoren. Het is frustrerend wanneer je niet weet wat de oorzaak is en hoe je je trouwe vriend kunt helpen.

In dit artikel ontdek je waarom jeuk ‘s avonds en ‘s nachts juist erger kan worden, welke onderliggende oorzaken vaak spelen en hoe je stap voor stap met een zorgvuldige diagnose en gerichte behandeling weer rust brengt. We bespreken parasieten, allergieën, infecties, hormonale problemen, de juiste onderzoeksmethoden en praktische behandel- en preventietips. Alles is gebaseerd op betrouwbare wetenschappelijke inzichten en de ervaring van producten van Bobiotics.nl, zodat je met vertrouwen aan de slag kunt.

Door deze heldere aanpak krijg je niet alleen meer grip op de nachtelijke jeuk van je hond, maar ook tools om langdurige verlichting te bieden. Zodat zowel jouw hond als jijzelf weer ontspannen kunnen slapen.

Jeuk als symptoom, niet als ziekte

Jeuk bij honden wijst op een onderliggend probleem in de huid of de algemene gezondheid en is geen ziekte op zich. Vaak zijn parasieten, allergieën, infecties of hormonale onevenwichtigheden de mogelijke triggers die deze jeuk veroorzaken. Het is daarom noodzakelijk om niet alleen de symptomen te bestrijden, maar vooral de oorzaak aan te pakken om duurzame verbetering te bereiken.

Waarom jeuk ’s nachts toeneemt

In de nacht is er rust en minder afleiding, waardoor de hond de jeuk sterker waarneemt. Daarnaast kunnen hogere temperatuur en vochtigheid in de mand of bench de irritatie van de huid verergeren. De nachtelijke timing kan ook diagnostische aanwijzingen geven, bijvoorbeeld over seizoens- of omgevingsfactoren die de jeuk beïnvloeden.

Parasitaire infecties

Vlooien veroorzaken intense jeuk na een beet en zijn verantwoordelijk voor 60 tot 80 procent van alle jeukgevallen. Het merendeel van de vlooien leeft in de omgeving en niet direct op het dier zelf. Schurftmijten graven tunnels in de huid en veroorzaken vooral ’s nachts hevige jeuk, wat leidt tot een vicieuze cirkel van krabben en wonddruk. Oormijten veroorzaken jeuk in en rond de oren en zijn vooral actief tijdens nachtelijke rust. Roofmijten, ook wel Cheyletiella genoemd, veroorzaken oppervlakkige schilfering op de rug en komen seizoensgebonden voor met lichte irritatie. Om herbesmetting te voorkomen is het belangrijk om de parasieten niet alleen bij de hond maar ook in de leefomgeving professioneel te bestrijden.

Allergieën

Omgevingsallergieën, ook wel atopie genoemd, zijn vaak erfelijk en worden veroorzaakt door pollen en huismijt. Hierbij ontstaan klachten vooral rond de poten, het gezicht, de buik en de oren. Voedselallergieën of intoleranties kunnen veroorzaakt worden door eiwitbronnen zoals kip, rund, zuivel, soja, granen en ei en gaan vaak gepaard met maag-darmklachten. Contactallergieën ontstaan door lokale irritatie door direct contact met bijvoorbeeld vloerkleden, bepaalde plantensoorten of verzorgingsproducten.

Infecties en systemische ziekten

Bacteriële en gistinfecties treden secundair op na het krabben en vereisen een antibiogram en schimmelcultuur voor gerichte therapie. Dermatofyten, of schimmelinfecties, zijn zeldzaam en komen vooral voor bij immunosuppressie; de diagnose wordt gesteld met behulp van een Wood’s lamp, kweek of PCR-test. Hormonale aandoeningen zoals de ziekte van Cushing en hypothyreoïdie onderdrukken het immuunsysteem en veroorzaken huid- en vachtveranderingen die kunnen bijdragen aan jeuk.

Uitgebreide anamnese

Een grondige anamnese omvat informatie over de leeftijd en het ras van de hond, het begin en het patroon van de jeuk, seizoensinvloeden en het feit dat de jeuk ’s nachts verergert. Ook de dieetgeschiedenis, omgevingsfactoren, vlooienpreventie en eventuele eerdere behandelingen worden in kaart gebracht om een compleet beeld te krijgen.

Lichamelijk onderzoek en huidtesten

Visuele inspectie richt zich op kale plekken, schilfering, roodheid, geur en de textuur van de huid. Huidafkrabsels en vlooienkamtesten worden gebruikt om parasieten op te sporen. Cytologie en trichogrammen helpen bij het detecteren van gist en bacteriën op en in de huid.

Bloedonderzoek en kweektests

Allergietesten, zowel intradermale als serologische, worden ingezet om specifieke allergieën te identificeren. Hormonale panelen meten cortisol en schildklierhormonen (TSH/T4) bij verdenking op aandoeningen zoals Cushing of hypothyreoïdie. Schimmel- en bacteriekweken zijn noodzakelijk om gerichte medicatie te kunnen voorschrijven.

Uitsluiten van primaire versus secundaire oorzaken

De diagnostiek verloopt stapsgewijs, waarbij eerst parasieten worden uitgesloten, gevolgd door infecties, daarna allergieën en tot slot hormonale oorzaken. Na elke interventie wordt het effect geëvalueerd om te bepalen of vervolgonderzoek nodig is.

Antiparasitaire behandeling

De hond en de leefomgeving moeten gelijktijdig worden behandeld met middelen die geschikt zijn voor de specifieke parasietensoort. Daarbij moet rekening gehouden worden met contra-indicaties, vooral bij jonge dieren en bij aanwezigheid van schimmelinfecties.

Behandeling van infecties

Infecties worden behandeld met gerichte antibiotica of antischimmelmiddelen, gebaseerd op resistentietests. De duur van de behandeling en de manier van toediening worden afgestemd op de ernst en de locatie van de infectie. Nazorg is belangrijk om herhaling te voorkomen.

Allergiebeheer

Een eliminatiedieet van zes tot acht weken met visgebaseerde, hypoallergene voeding wordt ingezet om voedselallergieën te identificeren en te behandelen. Provocatietesten helpen om de definitieve veroorzakende eiwitbron vast te stellen. Immunotherapie, ook wel hyposensibilisatie genoemd, biedt een langdurige oorzaakbehandeling met wisselende succespercentages en enkele beperkingen. Medicatie-opties zoals glucocorticoïden, oclacitinib en ciclosporine kunnen de symptomen verlichten, maar het is belangrijk om alert te zijn op mogelijke bijwerkingen.

Ondersteunen van huid- en vachtherstel

Niet-giftige zalven en natuurlijke supplementen, zoals kruiden en omega-3 vetzuren, worden gebruikt om de huid te hydrateren en te repareren. Een dieet zonder granen en kunstmatige toevoegingen helpt de huidgezondheid te optimaliseren. Regelmatige monitoring en aanpassing van ondersteunende middelen zijn essentieel voor een goed herstel.

Innovatieve therapieën voor atopie

Monoklonale antilichamen, zoals Cytopoint, werken door specifieke immuunreacties te blokkeren en bieden een alternatief voor traditionele therapieën. Ze hebben een duidelijk werkingsmechanisme, een vaste dosering en een gunstig veiligheidsprofiel. In vergelijking met conventionele behandelingen zijn ze effectief en hebben ze minder bijwerkingen.

Versterken van de weerstand

Het geven van hoogwaardige voeding en aanvullende supplementen zoals omega-3 vetzuren, probiotica en vitaminen draagt bij aan het versterken van de weerstand van de hond. Een proactief onderhoudsschema met periodieke controles helpt om problemen tijdig te signaleren.

Vachtverzorging en wassen

Wassen met milde, pH-neutrale shampoo wordt aanbevolen, maar niet te vaak om de natuurlijke huidvetten te sparen. Bij hardnekkige jeukgevallen kan een professionele trimmer worden betrokken. Regelmatig borstelen en grondig drogen van de vacht vermindert irritatie.

Gedragsinterventies tegen krabben en likken

Afleidingstechnieken zoals geschikt kauwspeelgoed, spel en mentale stimulatie helpen om rustmomenten te creëren en het krabben te verminderen. Het gebruik van beschermende kleding of een halskap kan de genezende huid beschermen. Daarnaast is het belangrijk om een koele, goed verluchte slaapomgeving te creëren om prikkels die jeuk veroorzaken te minimaliseren.

De belangrijkste oorzaken van nachtelijke jeuk bij honden zijn onderliggende problemen zoals parasitaire infecties, waaronder vlooien en mijten, allergieën die kunnen voortkomen uit de omgeving of voeding, infecties en hormonale aandoeningen. Deze factoren zorgen ervoor dat je hond vooral ’s avonds en ’s nachts meer last heeft, wanneer afleiding wegvalt en omgevingsfactoren een rol spelen.

Voor een duidelijke diagnose is het cruciaal om systematisch te werk te gaan met een gedetailleerde anamnese, lichamelijk onderzoek inclusief huidtesten, bloedonderzoek en kweek. Alleen op deze manier ontstaan heldere aanknopingspunten voor een effectieve behandeling.

De behandelingen variëren van antiparasitaire middelen, antibiotica en antischimmeltherapie tot eliminatiediëten, immunotherapie en huidondersteuning met natuurlijke supplementen. Preventieve maatregelen zoals regelmatige vachtverzorging, voedingsaanpassingen en gedragsinterventies helpen om herhaling te voorkomen en de huidgezondheid te behouden.

Aarzel niet om hulp te zoeken wanneer je hond last heeft van nachtelijke jeuk. Geduld en een op maat gemaakte aanpak zijn essentieel. Het beste resultaat bereik je door samen met je dierenarts een persoonlijk behandel- en managementplan op te stellen. Zo help je je hond om weer rust te vinden en verbeter je samen de nachtrust.

Ben je klaar voor actie? Pak de situatie stap voor stap aan, observeer het krabgedrag, registreer de patronen en bespreek je bevindingen met de dierenarts. Investeer in een systematische diagnose en volg het plan trouw. Op die manier bied je jouw hond de beste kans op langdurige verlichting van die vervelende nachtelijke jeuk.