7 effectieve strategieën tegen coprofagie bij honden

Veel honden eten wel eens poep, een gedrag dat niet alleen vies is om te zien, maar ook flinke gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Parasitaire infecties, bacteriële besmettingen en maag-darmproblemen liggen op de loer wanneer je trouwe viervoeter zich hieraan tegoed doet. Voor jou als eigenaar betekent dit extra zorgen en een droge schoonmaakklus na elke uitlaatbeurt.

In dit artikel ontdek je zeven bewezen strategieën om dit onaangename gedrag bij je hond aan te pakken. We leggen eerst uit wat coprofagie precies inhoudt, waarom honden dit doen en welke gezondheidsrisico’s eraan verbonden zijn. Daarna nemen we je mee langs praktische oplossingen, van training en omgeving tot dieet en medische opties, zodat jij de controle kunt terugpakken. Hiermee geef je je hond een gezondere leefstijl én houd je jouw huis schoon en fris.

Coprofagie is het eten van ontlasting door honden. Pups vertonen dit gedrag vaak uit nieuwsgierigheid of omdat hun moeder de nestruimte schoonmaakt door feces te consumeren. Bij volwassen honden geldt het doorgaans als afwijkend. Onderzoek (Hart et al., 2013) toont dat 16–24 % van de honden minstens één keer coprofagie vertoont; zo’n 16 % heeft er vaker dan vijf keer mee te maken. In Nederland, met circa 1,9 miljoen honden (Dibevo, 2024), betekent dit dat 350.000–450.000 dieren ooit ontlasting aten. Puppy's (2–6 maanden) doen het vooral uit exploratie, volwassen honden vaker door stress, verveling of gezondheidsproblemen.

Psychologische oorzaken

Strafgerichte zindelijkheidstraining en harde corrigerende methoden wekken angst en onzekerheid op. Honden onder hoge stress zoeken naar comfort of afleiding. Een enquête onder gedragsspecialisten wijst uit dat in meer dan 30 % van de ernstige gevallen gedragsproblemen de boventoon voeren.

Omgevingsfactoren

Langdurig verblijven in een bench of kennel zonder afwisseling leidt tot verveling. Uit onderzoek blijkt dat minimaal 30 tot 60 minuten gerichte beweging per dag en mentale prikkels, zoals zoekspelletjes en apporteren, het risico op coprofagie sterk verminderen.

Voedings- en hormonale invloeden

Een te weinig verzadigend dieet dat te laag is in vezels of eiwitten kan hongergevoelens versterken. Hoewel echte tekorten in West-Europa zeldzaam zijn, scoren sommige commerciële voeders laag op vulling en digestie. Castratie verhoogt de eetlust gemiddeld met 10 tot 20 procent, en rassen als herders- en jachthonden vertonen vaker coprofagie.

Medische oorzaken

Parasieten zoals Giardia, spoelwormen en haakwormen veroorzaken malabsorptie, waarna honden ontlasting als extra voedingsbron gebruiken. Ook medicijnen als corticosteroïden kunnen de eetlust opdrijven. Bij aanhoudend coprofagie is fecesonderzoek en parasietbehandeling essentieel.

Parasitaire infecties

Ontlasting kan Giardia-cysten, coccidie-oöcysten en wormeieren bevatten. In Nederland is tot 20 procent van de honden drager van Giardia, vaak zonder symptomen, maar wel besmettelijk voor andere dieren en mensen.

Bacteriële overdracht en gastro-intestinale complicaties

Feces herbergt bacteriën zoals Escherichia coli, Salmonella-soorten en Clostridium perfringens. Consumptie kan leiden tot braken, diarree en in zeldzame gevallen systemische infecties. Ook residuen van ontwormingsmiddelen in de ontlasting kunnen buikklachten veroorzaken.

1. Preventie in de puppyfase

Preventie begint met tijdige socialisatie en variatie in prikkels. Pups leren hierdoor veilige omgevingen kennen en ontwikkelen minder angst. Dit bereik je door vanaf 8 weken verschillende ondergronden, geuren en geluiden te introduceren en ontlasting direct op te ruimen.

2. Positieve zindelijkheidstraining

Het belonen van gewenst gedrag en het vermijden van straf versterkt het zelfvertrouwen van de hond en vermindert stress die tot coprofagie kan leiden. Gebruik een clicker of traktatie als de hond ontlasting negeert en bouw de afstand tot de poep geleidelijk af.

3. Directe correctie tijdens uitlaatmomenten

Onmiddellijke bijsturing aan de lijn is effectief wanneer de timing klopt. Houd kort contact met je hond, zeg “nee!” op het moment dat hij naar ontlasting buigt en bied direct een speeltje of snoepje aan als afleiding.

4. Verrijking van de leefomgeving

Het aanbieden van afwisselend speelgoed en puzzels vermindert verveling en destructief zoekgedrag. Wissel wekelijks puzzelspeelgoed af, gebruik snuffelmatten en beperk onbelemmerde toegang tot grasvelden om het gedrag tegen te gaan.

5. Verzadigende voeding

Een dieet dat rijk is aan vezels en eiwitten helpt de maag vol te houden en stabiliseert de bloedsuikerspiegel, waardoor de hongergevoelens afnemen. Kies daarom voeders met vier procent of meer ruwe vezels en vijfentwintig procent of meer dierlijke eiwitten op droge stofbasis. Bereken de dagelijkse energiebehoefte via de RER-formule.

6. Evidence-based supplementen

Het gebruik van probiotica en spijsverteringsenzymen optimaliseert de darmflora en opname van voedingsstoffen, wat de trek in ontlasting vermindert. Overleg met een nutritionist over specifieke stammen, zoals Enterococcus faecium, en de juiste doseringen. Bitteringsmiddelen hebben wisselend succes en werken in ongeveer 40 tot 60 procent van de gevallen.

7. Medische en professionele interventies

Gedragsadvies en medicatie pakken onderliggende dwang of angst aan en behandelen parasitaire infecties. Bij aanhoudende coprofagie is het raadzaam om een veterinaire gedragstherapeut te raadplegen. Overweeg het gebruik van SSRI’s of clomipramine onder strikt toezicht en plan fecesonderzoek en ontworming viermaal per jaar.

Verwachtingen bij milde versus ernstige gevallen

Milde coprofagie is vaak binnen enkele weken te verhelpen met training en dieet. Ernstige en dwangmatige vormen vragen doorgaans maandenlange inzet en een multidisciplinaire aanpak.

Risico op terugval

Abrupte dieet- of routinewijzigingen, stress en dalende stimulatie verhogen de kans op terugval. Consequente training en omgevingsmanagement beperken de kans dat het gedrag weer terugkeert.

Tips voor blijvend succes

Een vaste dagelijkse routine voor beweging, voeding en spel is belangrijk. Daarnaast is het raadzaam om elk kwartaal het dieet te evalueren en de lichaamsconditie van de hond in de gaten te houden. Het noteren van incidenten en stresssignalen, zoals pacing en hijgen, helpt om vroegtijdig bij te sturen.

Belangrijkste inzichten op een rij

Coprofagie is het eten van ontlasting, wat normaal is bij pups maar afwijkend bij volwassenen. De oorzaken kunnen psychologisch, omgevingsgebonden, voedings- of medische aard zijn. Gezondheidsrisico’s bestaan onder andere uit parasieten, bacteriën en darmklachten. Oplossingen omvatten positieve training, verrijking van de leefomgeving, een verzadigend dieet, supplementen en professionele hulp.

Advies bij aanhoudende coprofagie

Als het gedrag blijft terugkeren ondanks bovenstaande maatregelen, is het belangrijk om een dierenarts of veterinaire gedragstherapeut te raadplegen voor een grondige diagnose en een behandelplan op maat.

Bobiotics’ evidence-based voedingsadvies als ondersteunende benadering

Bobiotics biedt hoogwaardige, vezelrijke voeders en probiotische supplementen die de darmgezondheid optimaliseren. Hun advies op maat helpt tekorten te voorkomen en verkleint de kans op coprofagie op de lange termijn.

In dit artikel hebben we zeven effectieve strategieën voor het bestrijden van coprofagie behandeld. Kort samengevat draait het om het vroegtijdig voorkomen via socialisatie, het toepassen van positieve zindelijkheidstraining, directe correctie tijdens wandelingen, verrijking van de leefomgeving, het bieden van een verzadigend dieet, het eventueel ondersteunen met evidence-based supplementen en wanneer nodig professionele medische en gedragsmatige interventies. Elk van deze stappen pakt een andere oorzaak of uiting van het gedrag aan, waardoor ze samen een solide aanpak vormen.

Het is belangrijk om deze methoden niet éénmalig toe te passen, maar consequent en geduldig vol te houden. Alleen door regelmatig aandacht te besteden aan training, omgeving, voeding en gezondheid voorkom je dat het ongewenste gedrag terugkeert. Houd veranderingen in gedrag en gezondheid scherp in de gaten en evalueer het effect van de gekozen tactieken regelmatig, zodat je tijdig kan bijsturen.

Blijft je hond ondanks al je inspanningen toch coprofagie vertonen? Aarzel dan niet om een gediplomeerde gedragstherapeut of dierenarts te raadplegen. Zij kunnen een grondige diagnose stellen en samen met jou een behandelplan op maat maken, inclusief eventueel medisch toezicht.

Met de juiste combinatie van training, voedingsoptimalisatie en medische monitoring is coprofagie een beheersbaar probleem. Door deze aanpak geef je jouw hond niet alleen een betere gezondheid en welzijn, maar houd je ook je leefomgeving schoon en prettig. Neem de controle over dit gedrag en zet vandaag nog de eerste stap naar een gezondere toekomst voor je trouwe metgezel.